Badania psychologiczne nie są konieczne przy każdego rodzaju kandydatach do posiadania prawa jazdy, ale wymagane są przed otrzymaniem prawa jazdy kategorii C, C+ oraz E. Ponadto już po zdanym egzaminie, badania psychologiczne muszą być powtarzane co pięć lat. Jednocześnie badania psychologiczne dotyczą nie tylko tych kategorii i w odniesieniu do kierowców zawodowych, ale również są do nich zobowiązani kierowcy po utracie prawa jazdy w wyniku popełnienia przestępstwa lub wykroczeń drogowych. Jak wyglądają takie badania i ile trwają?
Badanie psychologiczne kierowców – po kolei
Badanie psychologiczne kierowcy przeprowadzane jest w pracowni psychologicznej, na które się trzeba umówić. Jak w większości działań medycznych badanie rozpoczyna się od wywiadu psychologicznego, chociaż w zastosowaniu często bywa ono poprzedzone prośbą o wypełnienie ankiety albo kwestionariusza osobowości. Etap kolejny polega na ocenie sprawności intelektualnej badanego kierowcy oraz jego procesów poznawczych. Do tego celu stosowane są specjalistyczne narzędzia. Po sprawdzeniu dodatkowo koordynacji wzrokowo-ruchowej specjalista oblicza wynik i wydaje orzeczenie.
Podczas badań psychologicznych kierowców stosowane są:
• formularz, ankieta lub kwestionariusz;
• miernik czasu reakcji (MRK);
• testy psychologiczne, w tym osobowość, styl radzenia sobie w sytuacjach stresowych, iloraz inteligencji (IQ);
• aparat krzyżowy;
• aparat Piórkowskiego.
Tutaj warto zaznaczyć, że do sprawności psychicznej kierowcy wliczana jest również wiedza z zakresu znajomości przepisów o ruchu drogowym, a także sytuacji drogowych mających wpływ na zachowania kierowcy podczas jazdy. Sprawdzane są umiejętność i motywacja, predyspozycje do prowadzenia pojazdów i wprawa. Są to czynniki mające bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo kierowcy oraz innych uczestników ruchu drogowego.
Czas trwania oraz częstotliwość badania psychologicznego kierowców
Czas trwania badania psychologicznego kierowcy zależy głównie od osoby badanej. Kierowca w dobrej kondycji psychofizycznej spędzi na nim ok. godziny, ale może być dłuższy, gdy jego przyczyną jest np. utrata prawa jazdy.
Zawodowi kierowcy ciężarówek TIR, autobusów, pojazdów uprzywilejowanych i służbowych, ale też taksówkarze, a także instruktorzy oraz egzaminatorzy, oraz kandydaci na wymienionych zobowiązani są do wykonywania badania psychologicznego raz na 60 miesięcy (5 lat). Po ukończeniu 60-roku życia okres ten ulega skróceniu i trzeba przeprowadzać badania raz na 30 miesięcy, czyli raz na 2,5 roku.
